30.11.2014 / Tolunay Sandıkçıoğlu'yla Hitit Mutfağı


Sandıkçıoğlu, Tolunay


……………………………………

 

- Et olarak ne yeniyor?

- Domuz çok tercih edilmiyor. Genelde büyük ve küçükbaş dediğimiz koyun ve sığır. At konusu tartışmalı. O dönemde stratejik önemi çok büyük ve çok değerli bir hayvan olduğu için yendiği düşünülmüyor. Ama bazı kazılarda at kemiklerinde bıçak izleri çıktı. Bir ara bunların yendiği sonucuna varıldı. Mantıksal olarak doğru görünebilir ama araştırmalar derinleştikçe anlaşıldı ki, bunların çoğu farmakolojik, tıp ya da büyü amaçlı. Köpeğin idrarı ve dışkısıyla köpeğin etini birleştirdim gibi büyü metinleri var. Leopar çok kutsaldır Anadolu’da. Artık nesli de tükendi. Leoparların yanında Tanrıça betimlenmiştir. Ama ilaç için leopar öldürüldüğünü de biliyoruz.

 

……………………………………

 

Hititlerin Favorisi Sakatat

 

- Sakatat tüketiliyor mu ya da balık?

- Hititlerde yemeğin en iyi yeridir sakatat. Tanrılara layıktır, herkes yiyemez. Çok değerlidir, daha çok saraylılar tüketir. Balık ise İç Anadolu’ya gelene kadar zaten bozulduğu için pek yok.

 

- Çatal, kaşık, bıçak var mı?

- Elle ve ekmek arasına koyarak yiyorlar. Çatal Ortaçağ’da ortaya çıkıyor. Bıçak ise avlanmada kullanılıyor. Kaşık olarak da hayvan kabukları, çeşitli böcekkabuklarını kullanıyorlar. Toprak kap kacak, gaga ağızlı testiler, süzgeçler, çaydanlıklar, pişirme fırınları, kevgirler var.

 

……………………………………

 

Seks ve Mutfakta Hijyen

 

- Hijyen çok önemli mesela. Boğazköy’de imparatorluk dönemine ait “Tapınak Yönetmeliği” tableti bulundu. “İstanbul Arkeoloji Müzesi Çiviyazılı Belgeler Arşivi”ndeki bu tabletin son kısmında şöyle bir ifade var: “Günlük ekmekleri hazırlayanlar temiz olmalı. Mutlaka elbiselerini temizlemeli, yıkanmalı, saçı kazınmalı. Ekmek hazırlanan yer ovulmalı, temizlenmeli. Ekmek hazırlanan yere köpek ve domuz sokulmamalı.” Devamında ekmek hazırlayan veya tanrılara sunan insanlar bir gece önceden eşiyle ilişkiye girdiyse mutlaka ve mutlaka yıkanıp gelmeli, deniyor. Yoksa cezası, ölüm! Birinin ilişkiye girip ekmek sunduğunu biliyorsanız ve o kişi arkadaşınızsa, sizin de cezanız ölüm ki, Hititlerde ölüm cezası çok nadir. “Kutsal alana kirli girmemek” resmen tanımlanmış. Köpek ve domuz kirli hayvanlar kategorisinde...

 

Aydınlık Gazetesi - 30.11.2014, Pazar