01.04.2016 / Toprak Yoksa Çay da Yok
“Tema Vakfı” Rize temsilcisi Nevzat Özer, çay üreticilerinin tam da gübreleme yaptığı bugünlerde uyarılarda bulundu.
“Tema Vakfı” Rize temsilcisi Nevzat Özer, çay üreticilerinin tam da gübreleme yaptığı bugünlerde “Çay topraklarının yüzde 85’i asitleşme tehdidi altında. Yanlış uygulamalarla toprağımızı, suyumuzu, havamızı kirletirken, çayımızın geleceğini tehlikeye atıyoruz” uyarısı yaptı. Özer, “Yanlış ve aşırı gübreleme binlerce yılda oluşan topraklarımızı kısa sürede yok edebiliyor” diyerek çayda tehlike çanlarının çaldığına işaret etti.
Asitleşme Tehdidi Başladı
Rize’den çay üreticilerine seslenen Nevzat Özer, 1970’lere kadar organik gübre kullanıldığını hatırlattı, ancak 1990’lı yıllara gelindiğinde çay alanlarında kimyasal gübre kullanımının yaygınlaştığına dikkat çekti. Buna göre, son dönemde aşırı miktarda asidik karakterdeki şeker gübre olarak adlandırılan amonyum sülfat gübresi kullanılmaya başlandı. Sonuç vahimdi: Çay topraklarının büyük bölümü şiddetli bir asitleşme tehdidi altına girdi. Önlem olarak 25-5-10 (NPK) kompoze gübresi tavsiye edildi ve kullanılmaya başlandı. Ancak, önlemler yeterli olmadı ve bugün bölgedeki çay topraklarının sadece yarısında bu gübre kullanılır hale gelebildi.
Üç Koldan Asitleşme
Nevzat Özer, çay topraklarının düşmanı amonyum sülfat, nitrat gibi gübrelerin üç koldan yaptığı felaket yolculuğunu da şöyle anlattı.
“Önerilen gübre dekara 70 kg civarındadır. Oysa üreticilerin yüzde 85’i dekar başına 100 kilodan fazla kimyasal gübre kullanmaktadır. Rize ortalaması dekara 138 kg’dır. Gübre bitkinin üzerine serpilerek veriliyor. Serpilen gübrenin üçte biri buharlaşarak atmosfere karışıyor, yani boşa gidiyor, havamızı kirletiyor, sera gazı oluşturuyor. Diğer üçte biri yıkanarak yeraltı sularına ve derelere karışıyor, sularımızı kirletiyor. Toprağa karışan son üçte birlik kısımdan ise toprak canlıları azaldığı için bitki yeterince yaralanamıyor.”
Üreticiye Öneriler
Nevzat Özer, asitleşme tehlikesine karşı üreticilere önerilerini sıraladı:
- Organik gübreleri tercih edin.
- Kimyasal gübre kullanıyorsanız akademisyenler ve devlet kuruluşlarınca da tavsiye edilen 25.5.10 çay gübresini tercih edin.
- Toprak asitliğini artıran amonyum sülfat (şeker gübre) gibi gübreleri kullanmayın.
- Dekara 70 kg’dan fazla gübre vermeyin.
- Gübreyi ikiye bölün, Mart-Nisan’da yarısını, birinci sürgün sonrası diğer yarısını verin.
- Gübreyi bitkinin kök bölgesine, mümkün olduğu kadar toprağın 3-4 cm içerisine verin.
- Budanmış alanlarda toprağı mutlaka havalandırın, budama atıklarını küçülterek bahçede bırakın, fabrikalardaki üretim atığı çay çöplerini olgunlaştırarak bu alanlara verin.
- Yeşil gübre, hayvan gübresi, kompostlarla toprağı destekleyin.
Aydınlık Gazetesi - 01.04.2016, Cuma
01.04.2016
